اولین علت اعتیاد، همچنان با فاصله: رفیـــــق ناباب

آنان در حیاط مرکز در حال قدم زدن هستند. بلند می‌پرسم: «کی دلش می‌خواد مصاحبه کنه؟» تعجب می‌کنم چون تقریباً همه‌شان می‌خواهند حرف بزنند. از چشم‌هایشان پیداست که دل پردردی دارند. سر صحبت را با پسری که تقریباً کم سن و سال‌تر از بقیه است، باز می‌کنم.

 از کی درگیر اعتیاد شدی؟
 23 سال دارم و 4 سالی می‌شود که درگیر شده‌ام. دلیلش هم دوست و رفیق ناباب و بد بود.
 کدوم محله تهران زندگی می‌کنی؟ خواهر و برادر هم داری؟
یک خواهر کوچکتر از خودم دارم. (متوجه می‌شوم دوست ندارد بگوید ساکن چه محله‌ای بوده.)
 چطور به اینجا منتقل شدی؟
اتوبان باقری در حال راه رفتن گرفتنم.
 درس خوندی؟ از کجا پول مواد رو تهیه می‌کردی؟
بله تا دیپلم خواندم. پدرم مرحوم شده، خودم کار می‌کردم و پولی را که درمی آوردم خرج مواد می‌کردم. روزی 200 تا 300 هزار تومان خرج مواد می‌شد.

 چه موادی مصرف می‌کردی؟
هروئین.

 هیچ وقت از مصرف مواد پشیمون نشدی؟
چرا پشیمون شدم ولی راه برگشتی نداشتم. بعد از دو سال که مصرف می‌کردم، پشیمون شدم، ولی ترس از خماری داشتم. خانواده رهام کرده بودن و شبا رو تو خیابون می‌خوابیدم.

 الان که ترک کردی چه حسی داری؟ قیافت که شادابه.
برای اولین باره که ترک می‌کنم، امیدوارم که آخرین بارم باشه. دو ماهه که اینجام. ترک کردم، ولی هنوز متادون مصرف می‌کنم.

 فکر می‌کنی چه کسایی باید کمکت کنن تا دوباره برنگردی؟ دوستای سابقت رو کنار می‌گذاری؟
اول از همه دوستام رو کنار می‌گذارم. خانوادم خبر دارن که اینجا هستم. بهم قول دادن بعد آزادی حمایتم کنن و اجازه بدن به خونمون برگردم. مطمئن هستم با کمک دولت و خانواده می‌تونم پاک بمونم.

 بعد از اینکه از اینجا رفتی بیرون برنامه و هدفی برای ادامه زندگیت داری؟
می‌خوام ادامه تحصیل بدم و لیسانسم رو بگیرم. نجاری بلدم و می‌خوام کارم رو هم در کنار درسم ادامه بدم.
 
اینجا ناهار، شام و درمانگاه داریم...
میانسال است و از چهره‌اش می‌توان فهمید که سالیان درازی است گرفتار اعتیاد شده. این پا و آن پا می‌کند؛ دوست دارد درد دل‌هایش را بازگو کند.

  چند سال داری؟ بار چندمه که میای اینجا؟
50 سالمه و تقریباً اولین باره.

 تقریباً اولین بار؟
برای اعتیاد اولین باره، یکبار تصادف کرده بودم و زندان رفتم.

 چند وقته اعتیاد داری؟
حدود 10 سال.

 چطور این 10 سال نگرفتنت؟
سال‌ها پیش اینقدر بگیر و ببند نبود. الان خیلی گیردادنا بیشتر شده. البته هیچ وقت مثل حالا حالم بد نبود. شاغل بودم، زن و بچه داشتم. دخترم الان دانشگاه می‌ره و 23 سال داره، پسرم هم 20 سال داره. من هیچ وقت جلوی بچه‌ها مصرف نکردم.

 زنت بخاطر اعتیاد ترکت نکرده؟
نه خانومم معلمه و همچنان با همیم و با هم زندگی می‌کنیم.

 با وجود خانواده چطور درگیر اعتیاد شدی؟
دوستام منو به این راه کشوندن. حشیش و تریاک مصرف می‌کردم. هرچند وقت یکبار ترک می‌کردم، اما دوباره می‌رفتم سراغش.

 از اینکه اینجا هستی و قراره ترک کنی چه حسی داری؟ انتقادی یا حرفی داری؟
بیشتر معتادایی که تو شهر هستن، حتی نون یا غذای گرم برای خوردن ندارن. اینجا ناهار و شام داریم. درمانگاه داریم. حدود سه ماهه اینجا هستم و قرار است سه ماه دیگه هم باشم.

 با چه روشی ترک می‌کنی؟
اینجا خیلی‌ها با متادون ترک می‌کنن. اما ترک روانگردان درد آنچنانی نداره. متادون هم مصرف نمی‌کنم ولی مسکن هست. اگه بخوام و دکتر تشخیص بده دارو هم بهم می‌دن. بیشتر از 50 روزه که مصرف نمی‌کنم.
 
قدرت نه گفتن نداشتم
چند سال داری؟
32 سالمه
هرچی دلت می‌خواد بگو.
از حدود 15 - 16 سالگی رفتم سراغ اعتیاد ولی اجبار به مصرف شاید 3 تا 4 سالی طول کشید. با تریاک شروع کردم. رفیقام مصرف می‌کردن، قدرت نه گفتن نداشتم. برای اینکه تو جمع رفیقام خجالت زده نشم و نگن بچه سوسول، شروع کردم به کشیدن.

با خانواده زندگی می‌کردی؟
بله، 5 تا بچه بودیم. مدرسه هم می‌رفتم. ولی آخرای دبیرستان بود که اجبار به مصرف داشتم. برای همین هم با خودم قرص سر کلاس می‌بردم.

چه قرصی؟
متادون.

پرسنل مدرسه متوجه نمی‌شدن؟
نه اتفاقاً با مصرف اون قرص مثل آدمای عادی می‌شدم. اگه نمی‌خوردم خماری اذیتم می‌کرد؛ عصبی می‌شدم و حتی از قیافم هم می‌شد متوجه شد اعتیاد دارم. خمیازه کشیدن‌ها و آب از چشم اومدنا با متادون معلوم نمی‌شد. بعد از مدرسه هم دانشگاه رفتم و خونه دانشجویی و مجردی رو تجربه کردم.

فقط تریاک مصرف کردی؟
نه، بعد یه مدت شرایط مصرف تریاک نداشتم. دیگه نمی‌تونستم برم جایی که مصرف کنم تا اینکه یکی از رفیقام گفت یه چیزی پیدا کردم، دیگه لازم نیست با سختی بری بکشی، از این جدیده 3 تا کام می‌گیری نشئه می‌شی. بار دومی که مصرف کردم خوشم اومد، گفتم همین خوبه دیگه لازم نبود برم این طرف اون طرف. توخونه هم راحت می‌کشیدم. از اونجا به بعد دیگه کامل رو آوردم به مصرف هروئین. بعد از مصرف تریاک یک تا یک ساعت و نیم طول می‌کشید که اثرش معلوم شه اما هروئین ظرف فقط ده دقیقه تأثیرش رو می‌گذاشت.

اولین باره که اومدی ترک کی بود؟
نه قبلاً هم رفتم. اما این بار خیلی خوشحالم که دستم رو گرفتن آوردنم اینجا.

کدوم محله گرفتنت؟
سمت فردوسی بودم. خواهر و برادرام همه تحصیلات عالی دارن اما من... قدرت نه گفتن نداشتم.

اینجا چه طور با شما رفتار می‌شه؟ مشکلی نداری؟
من قبلاً کمپ با هزینه شخصی رفته بودم ولی اینجا فرق می‌کنه. بعد سم‌زدایی و ترخیص یعنی بعد 6 ماه، اگه بخوای می‌تونی به عنوان میهمان بمونی. همین حالا هم کلاسای NA و روانشناسی و مددکاری داره. اگه هم مشکلی با خانواده یا حتی خودت داشته باشی، کمک می‌کنن. دستشون درد نکنه. الهی هرچی از خدا می‌خوان بهشون بده.

باید یه حرفه‌ای یاد بگیری و بتونی درآمد داشته باشی.

 حرفه بلدم. اینجا هم حرفه یاد می‌دن. گچبری، راویز و کارای دیگه. استادکار می‌آرن و به بچه‌ها یاد می‌دن ولی من خودم مکانیک بودم. مکانیکی بلدم.

برنامه‌ات برای وقتی که از اینجا رفتی چیه؟
اتفاقاً پدرم قول داده بعد از ترک، به شرط اینکه دیگه سمت مواد نرم، ملک به نامم بزنه. تصمیم گرفتم برای همیشه پاک بمونم.
 

میگنا...